ថ្មីៗនេះ លោក ចៅ ស៊ិញ បានចេញផ្សាយអត្ថបទមួយមានចំណងជើងថា «កត្តាកំណត់ពីភាពខុសគ្នានៃសេណេទិកក្នុងល្បឿនដុះរបស់គ្រាប់ស្រូវ (Factors determining genotypic variation in the speed of rice germination)» នៅក្នុងទស្សនាវដ្ដី Agronomy-DMPI ។ យើងសូមជូនខ្លឹមសារជាខ្មែរនៃសេចក្ដីសង្ខេប និងសេចក្ដីសន្និដ្ឋាន ដូចខាងក្រោម ៖
សេចក្ដីសង្ខេបៈ ដំណុះលឿនគឺមានសារសំខាន់ទាំងក្នុងការដាំស្រូវដោយគ្រាប់ផ្ទាល់នៅស្រែ និងការផលិតអង្ករស្រូវដុះដែលជាអាហារល្អសម្រាប់សុខភាព ។ គោលបំណងនៃការសិក្សានេះគឺធ្វើការវាយតម្លៃពីភាពខុសគ្នានៃសេណេទិកក្នុងល្បឿនដុះរបស់គ្រាប់ស្រូវ និងកំណត់អត្តសញ្ញាណកត្តាដែលកំណត់ល្បឿនដុះ ។ ការពិសោធន៍ចំនួន ៧ ត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីកំណត់ ៖ (១) ផលវិបាកនៃការបកស្រទាប់អង្កាមទៅលើការស្រូបយកទឹក និងដំណុះរបស់គ្រាប់ស្រូវ (២) សង្គតភាពនៃសេណេទិកក្នុងល្បឿនដុះរបស់គ្រាប់ស្រូវដែលបានមកពីការដាំដុះនិងប្រមូលផលបីឆ្នាំជាប់គ្នា (៣) ឥទ្ធិពលរបស់ទំហំគ្រាប់ស្រូវលើល្បឿននៃដំណុះ ។ ល្បឿនដុះរបស់គ្រាប់ស្រូវ និងអង្ករសម្រូបមានទំនាក់ទំនងគ្នានឹងអត្រាសំណើមរបស់គ្រាប់នៅដំណាក់កាលដំបូងបន្ទាប់ពីត្រាំ ប៉ុន្តែក៏មានអន្តរកម្មរវាងពូជស្រូវនិងប្រភេទគ្រាប់ (ស្រូវ និងអង្ករសម្រូប) ផងដែរ ហើយពូជនីមួយៗមានប្រតិកម្មខុសគ្នាទៅនឹងការបកស្រទាប់អង្កាម ។ គ្រាប់ស្រូវដែលដាំដុះក្នុងលក្ខខណ្ឌខ្វះខាតទឹកមានល្បឿនដុះយឺតជាងគ្រាប់ស្រូវដាំដុះក្នុងលក្ខខណ្ឌទឹកគ្រប់គ្រាន់បន្តិច ។ ក្នុងចំណោមសេណេទីបស្រូវបានមកពីការបង្កាត់រវាងពូជ Sherpa និង IRAT109 គ្រាប់ស្រូវដែលមានទំហំតូច មានទំនោរដុះលឿនជាងគ្រាប់ដែលមានទំហំធំជាង ប៉ុន្តែទំហំគ្រាប់របស់ពូជស្រូវប្រភេទស្ដង់ដាផ្សេងៗដែលបានសិក្សា គ្មានឥទ្ធិពលទៅលើល្បឿនដុះរបស់គ្រាប់ទេ ។ គេអាចសន្និដ្ឋានបានថា លំដាប់លេខរៀងរបស់សេណូទីបក្នុងល្បឿនដំណុះគឺមានសង្គតភាពទោះជាដាំដុះក្នុង រដូវកាល និងលក្ខខណ្ឌស្រោចស្រពខុសគ្នាក៏ដោយ ហើយកម្រិតរារាំងរបស់ស្រទាប់អង្កាម និងស្រទាប់សម្បកស្រោបអង្ករសម្រូបដល់ការស្រូបយកទឹករបស់គ្រាប់ គឺជាកត្តាសំខាន់ក្នុងការកំណត់ល្បឿនដុះរបស់គ្រាប់ស្រូវ ។ ភាពខុសគ្នានៃសេណេទិកក្នុងល្បឿនដុះនៅក្នុងការសិក្សានេះ មានប្រយោជន៍ដល់ការអនុវត្តជាក់ស្ដែង ទាំងការដាំដុះស្រូវនៅក្នុងស្រែ និងការបណ្ដុះគ្រាប់ស្រូវនៅក្នុងការកែច្នៃម្ហូបអាហារ ។
សេចក្ដីសន្និដ្ឋានៈ ការសិក្សានេះបានបង្ហាញថា មានភាពខុសគ្នានៃសេណូទិកក្នុងល្បឿនដុះរវាងពូជស្រូវផ្សេងៗ ។ ភាពងាយស្រួលក្នុងការស្រូបយកទឹក និងទំហំគ្រាប់ គឺជាកត្តាចម្បងរួមចំណែកដល់ភាពខុសគ្នានេះ ។ ការស្រូបយកទឹករបស់គ្រាប់ស្រូវនៅដំណាក់កាលដំបូងបន្ទាប់ពីត្រាំមានទំនាក់ទំនងជាមួយល្បឿនដុះ ហើយពូជស្រូវដែលមានសំណើមគ្រាប់ខ្ពស់ជាងបន្ទាប់ពីត្រាំបាន ៣ម៉ោង មានទំនោរដុះលឿនជាង ។ ការស្រូបយកទឹករបស់គ្រាប់ស្រូវត្រូវបានរារាំងដោយស្រទាប់អង្កាម ដោយជាដំបូងវាបានរារាំងដល់ការស្រូបយកទឹក និងជាលទ្ធផលពន្យាដល់ល្បឿនដុះរបស់គ្រាប់ ។ គ្រាប់ស្រូវស្រូបយកទឹកបានតិចជាងគ្រាប់អង្ករសម្រូប ១០% បន្ទាប់ពីត្រាំបានបីម៉ោង ហើយរយៈពេលដុះដល់កម្រិត ៧០% គឺយឺតជាងអង្ករសម្រូបចំនួន ១៩ម៉ោង ។ ក្នុងចំណោមសេណេទីបស្រូវបានមកពីការបង្កាត់រវាងពូជ Sherpa និង IRAT109 គ្រាប់ស្រូវដែលមានទំហំតូច ដុះលឿនជាងគ្រាប់ដែលមានទំហំធំជាង ។ ប៉ុន្តែទំនាក់ទំនងរវាងទំហំគ្រាប់និងល្បឿនដុះនេះ ពុំឃើញមានចំពោះពូជស្រូវប្រភេទស្ដង់ដាផ្សេងៗដែលបានសិក្សាទេ គឺវាបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីលទ្ធផលនៅក្នុងបណ្ណាល័យសាស្ត្រដែលបង្ហាញថា នៅក្នុងរង្វង់ពូជស្រូវតែមួយ ទំហំគ្រាប់មានឥទ្ធិពលទៅលើល្បឿនដុះ ។ ភាពខុសគ្នានៃសេណេទិកក្នុងល្បឿនដុះនៅក្នុងការសិក្សានេះ មានប្រយោជន៍ដល់ការអនុវត្តជាក់ស្ដែង ទាំងការដាំដុះស្រូវនៅក្នុងស្រែ និងការបណ្ដុះគ្រាប់ស្រូវនៅក្នុងការកែច្នៃម្ហូបអាហារ ។
លោកអ្នកអាចអានអត្ថបទទាំងស្រុងជាភាសាអង់គ្លេស ដោយចុចទីនេះ
សមាគមនិសិ្សតខ្មែរប្រចាំរដ្ឋឃ្វីនស្លែន 