ដោយ ឈាត ស្រ៊ាង | នេះជាអត្ថបទស្ដីពីការបាត់បង់សាច់ញាតិ អំពីការរង់ចាំដំណឹង និងអំពីអ្វីដែលសង្គមអាចធ្វើបានដើម្បីឲ្យអ្នកដែលកំពុងរង់ចាំដំណឹងពីមនុស្សដែលខ្លួនស្រលាញ់បានស្ងប់ចិត្ត។ ខ្ញុំធ្លាប់បាត់បង់សាច់ញាតិ។ ឪពុកខ្ញុំបានធ្វើមរណៈកាលកាលពី៣០ឆ្នាំមុន ពេលខ្ញុំមានអាយុទើប១០ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ តាមពិត ប្អូនប្រុសពៅខ្ញុំម្នាក់ ដែលទើបមានអាយុ៤ឆ្នាំ ក៏បានស្លាប់ជាមួយគាត់ដែរ។ ពួកគាត់ទាំងពីរត្រូវបានសម្លាប់ដោយពួកទ័ពព្រៃ ដែលចូលមកលួចប្លន់ភូមិខ្ញុំជាញឹកញាប់ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះកើតឡើងក្រោយការដួលរលំនៃរបបប៉ុលពត។ ការបាត់បង់នេះ ផ្លាស់ប្តូរជីវិតខ្ញុំ និងគ្រួសារខ្ញុំទាំងស្រុង។ ពេលខ្លះ ខ្ញុំក្តុកក្តួល ខ្ញុំនឹករលឹក ខ្ញុំសោកសៅ ខ្ញុំស្តាយស្រណោះ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍កំសត់ ដែលឪពុកបានចាកចេញ អាណិតដែលប្អូនតូចម្នាក់ស្លាប់ទាំងមិនទាន់ដឹងក្តីផង។ ខ្ញុំធ្លាប់បង្ហូរទឹកភ្នែក នៅពេលខ្ញុំនឹកគាត់។ រឿងខ្ញុំកំសត់ ប៉ុន្តែខ្ញុំស្ងប់ចិត្តដោយខ្ញុំដឹងថា ពួកគាត់នឹងមិនអាចវិលវិញឡើយ ទោះមានពេលខ្លះ ខ្ញុំយល់សប្តិថាបានជួបគាត់វិញក៏ដោយ។ ខ្ញុំដឹងថា ការបាត់បង់របស់ខ្ញុំជារឿងកំសត់ណាស់ នេះខ្ញុំឃើញនឹងភ្នែកផ្ទាល់ថាពួកគាត់ទាំងពីបានចាកចេញ ពីខ្ញុំ និងគ្រួសារប្រាកដផង។ ចុះទំរាំ ការបែកបាក់ ការចាកចេញ និងបាត់បង់ ដែលមិនបានឃើញ មិនប្រាកដថា សាច់ញាតិទៅដល់ទីណាឲ្យប្រាកដ មិនដឹងថាគាត់ស្លាប់ឬរស់ បើរស់ តើរស់នៅក្នុងស្ថានភាពបែបណា។ តើអារម្មណ៍របស់យើងក្តុកក្តួលប៉ុណ្ណា? ម្យ៉ាងចង់ដឹងដំណឹងពីបងប្អូនសាច់ញាតិ ម្យ៉ាងមិនប្រាកដក្នុងចិត្តថា បើជាដំណឹងអាក្រក់ នឹងអាចទទួលយកបានបែបណា? … Continue reading ស្ងប់ចិត្ត៖ កម្ពុជាគួរបើកយុទ្ធនាការស្វែងរកគ្រួសារបែកបាក់ដោយសង្គ្រាម!!!
Author: vmlsd12
ប្រព័ន្ធអប់រំកុមារនៅអូស្ត្រាលីតាមបទពិសោធន៍ឪពុកម្ដាយខ្មែរ
ដោយ ចៅ ស៊ិញ | លំដាប់ថ្នាក់នៃប្រព័ន្ធអប់រំកុមារនៅប្រទេសអូស្ដ្រាលី មិនខុសគ្នាពីស្រុកខ្មែរទេ គឺមានកម្រិតមត្ដេយ្យ បឋមសិក្សា និងវិទ្យាល័យ ។ វិទ្យាល័យ (High School) មានពីរកម្រិតគឺ បឋមភូមិ (អនុវិទ្យាល័យ ថ្នាក់ទី៧ដល់ទី៩) និងឧត្ដមភូមិ (វិទ្យាល័យ ថ្នាក់ទី១០ដល់ទី១២) ។ ការរៀបចំនេះដូចគ្នានឹងវិទ្យាល័យមង្គលបុរីនៅស្រុកកំណើតរបស់ខ្ញុំ នៅឯខេត្តបន្ទាយមានជ័យដែរ គឺនៅទីនោះ ឈ្មោះសាលាជា វិទ្យាល័យ ប៉ុន្តែមានបូករួមបញ្ចូលគ្នាទាំងកម្រិតអនុវិទ្យាល័យ និងវិទ្យាល័យ ។ ខ្ញុំមានកូនបីនាក់ដែលបានចូលរៀននៅថ្នាក់មត្តេយ្យ បឋមសិក្សា និងវិទ្យាល័យ ។ អត្ថបទខាងក្រោមនេះ ជាការពិពណ៌នាអំពីបទពិសោធន៍ជាក់ស្ដែងរបស់ខ្ញុំ ជានិស្សិតខ្មែរម្នាក់ដែលបានបញ្ជូនកូនចូលទៅរៀនក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំនៅប្រទេសអូស្ដ្រាលី ជាពិសេសក្នុងរដ្ឋឃ្វីនស្លែន ។ ឪពុកម្ដាយដទៃអាចមានបទពិសោធន៍ផ្ទុយពីអ្វីដែលខ្ញុំបានជួបប្រទះ ។ តម្លៃនានាបង្ហាញជូនគឺជាដុល្លាអូស្ត្រាលី និងគ្រាន់តែគោលសម្រាប់ពិចារណា ។ ១. ការអប់រំនៅកម្រិតមត្តេយ្យ មុនក្មេងមានអាយុ៥ឆ្នាំ ដែលច្បាប់តម្រូវឲ្យចូលរៀននៅបឋមសិក្សា ឪពុកម្ដាយមានជម្រើសមើលថែទាំកូនដោយខ្លួនឯងឬដោយសាច់ញាតិ ឬបញ្ជូនកូនទៅផ្ញើនៅមត្តេយ្យសាលារហូតដល់គ្រប់វ័យចូលរៀន ។ នៅកម្រិតមត្តេយ្យដែលជាផ្លូវការហៅថា «មណ្ឌលថែទាំកុមារ (Childcare Centre) ឬមណ្ឌលអប់រំកម្រិតដំបូង (Early learning Centre)» អាចជារបស់ឯកជន របស់សហគមន៍ ឬជារបស់ក្រុមប្រឹក្សាក្រុងឬក្រុមប្រឹក្សាតំបន់ ។ មណ្ឌលថែទាំកុមារខ្លះចែកក្មេងជាបីក្រុមគឺ ទារក … Continue reading ប្រព័ន្ធអប់រំកុមារនៅអូស្ត្រាលីតាមបទពិសោធន៍ឪពុកម្ដាយខ្មែរ
Is Lying Unethical?
By Rattanak Ly | I remember that when I was young, my mom and other adults taught me not to lie because it is not good. I often heard them talking that this person or that person was not good because they did not do what they had promised to do. One of the five … Continue reading Is Lying Unethical?
អំពីច្បាប់ថ្មីស្តីពីសំណង់ និងការបាក់រលំអគារថ្មីៗនេះ
Photo from Los Angeles Times ដោយ ឡូយ សុជា | យើងសង្កេតឃើញថា ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ វិស័យសំណង់នៅកម្ពុជាកំពុងមានការរីកចម្រើនគួរកត់សម្គាល់ ។ ប៉ុន្តែ ស្តង់ដានិងសុវត្ថិភាពសំណង់នៅតែជាបញ្ហាចោទ ជាការខ្វះខាតដែលតែងតែផ្តល់ក្តីកង្វល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយើង ជាពិសេសហានិភ័យដែលអាចកើតមានដល់កម្មករ ជាង ឬបុគ្គលិកដែលចូលរួមធ្វើការងារសាងសង់ដោយផ្ទាល់។ ជាក់ស្តែង ក្នុងចន្លោះពេលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៩ដល់ដើមឆ្នាំ២០២០ រយៈពេលតែ៦ខែជាងប៉ុណ្ណោះ គឺមានសោកនាដកម្មនៃការបាក់រលំអគារយ៉ាងតិច៣កន្លែងដែលបានកើតឡើងកំឡុងពេលកំពុងសាងសង់ បណ្តាលឲ្យបាត់បង់ជីវិតមនុស្សសរុបជិត៧០នាក់ ដែលរួមមាន៖ ថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ អគារកម្ពស់៧ជាន់ នៅក្រុងកែប៖ ស្លាប់៣៦នាក់ និងរបួស២៣នាក់ ។ថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ អគារសាលាឆាន់ នៅខេត្តសៀមរាប៖ ស្លាប់៣នាក់ និងរបួស១៦នាក់ ។ថ្ងៃទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩ អគារខុនដូកម្ពស់៧ជាន់ នៅក្រុងព្រះសីហនុ៖ ស្លាប់២៨នាក់ និងរបួស២៦នាក់ ។ កត្តាជាមូលហេតុនៃការបាក់រលំអគារទាំងនេះ មានច្រើនយ៉ាង ប៉ុន្តែកត្តាចំបងគឺអាចថា ប្រទេសកម្ពុជាយើងនៅពុំទាន់មានបទដ្ឋានគតិយុត្តិច្បាស់លាស់សម្រាប់គ្រប់គ្រងការងារសាងសង់ ដើម្បីធានាថាសំណង់នីមួយៗមានគុណភាព សុវត្ថិភាព និងអនុលោមតាមស្តង់ដាដែលអាចទទួលយកបាន ជាពិសេសចំពោះអគារធំៗឬខ្ពស់ៗដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ … Continue reading អំពីច្បាប់ថ្មីស្តីពីសំណង់ និងការបាក់រលំអគារថ្មីៗនេះ
What Is An Entrepreneur?
By Yong Sok | I used to think that an entrepreneur is born. I thought that an entrepreneur is the leader and owner of a business; a knowledgeable person and good at generating profit. Also, I thought that an entrepreneur is, more or less, capable of predicting the future by using their expertise and insights. … Continue reading What Is An Entrepreneur?
ហេតុអ្វីយើងគួរអានប្រលោមលោក?
(Photo from the Phnom Penh Post) ដោយ ឈាត ស្រ៊ាង | សំណួរថាតើហេតុអ្វីគួរអានប្រលោមលោកជាសំណួរដែលអាចមានចំលើយច្រើន។ សម្រាប់អ្នកមិនធ្លាប់ចាប់អារម្មណ៍ប្រលោមលោក សំណួរនេះអាចជាគតិខ្លះសម្រាប់ពិចារណា។ ដោយសារខ្ញុំជាអ្នកចូលចិត្ត ខ្ញុំនឹងឆ្លើយនឹងសំណួរនេះតាមការយល់ឃើញជារួម និងឆ្លុះបញ្ចាំងពីបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនដែលខ្ញុំមាន។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ខ្ញុំដឹងថា ប្រលោមលោកអាចមានច្រើនប្រភេទ គុណភាពដោយឡែកៗពីគ្នា ដូច្នេះអ្វីដែលនឹងបរិយាយនៅទីនេះ មិនប្រាកដថានឹងមានសារសំខាន់សម្រាប់អ្នកអានដូចគ្នានោះទេ។ មុនចាប់ផ្តើមឆ្លើយសំណួរនេះ ខ្ញុំគិតថាយើងគួរយល់ពីអ្វីជាប្រលោមលោកជាមុនសិន។ តាមវចនានុក្រមសម្តេចជួនណាត ប្រលោមលោក សំដៅដល់រឿងទាំងឡាយណាដែលធ្វើឡើងសំដៅប្រលោមចិត្តមនុស្សដែលអ្នកតែងប្រឌិតប្រដូចឡើងដោយឥតមានច្បាប់ដើមជាការពណ៍ពិតប្រាកដជាគោលចារឹកឡើយ។ សម្តេចជួន ណាត ក៏បានប្រាប់ អោយដឹងថា សាស្ត្រាល្បែង ឬរឿងល្បែង ដូចជារឿងស័ង្ខសីល្ប៍ជ័យ លក្សណវង្ស ហង្សយន្ត ជិនវង្ស ជាប្រលោមលោកខ្មែរសម័យបុរាណដែលច្រើនតែងជាពាក្យកាព្យ។ ប្រលោមលោកខ្លះក៏មានជាភាសាបាលីដែរ ដូចជា រឿងបញ្ញាសជាតក។ នៅសម័យដែលលោកតែងសៀវភៅវចនានុក្រមនេះឡើង លោកបានលើកឡើងថា សម័យនោះប្រលោមលោកមានបីប្រភេទ គឺប្រលោមលោកស្នេហា ប្រលោមលោកកសាងជីវភាពខ្លួន និងប្រលោមលោកប្រវត្តិសាស្ត្រ។ នៅសម័យបច្ចុប្បន្ន ប្រហែលប្រលោមលោកប្រភេទច្រើនទៀតទោះជានៅទីនេះខ្ញុំមិនមានលទ្ធភាពបរិយាយបានក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែក្នុងនោះ ប្រលោមលោកខ្លីៗបែបអប់រំ បែបប្រវត្តិ នយោបាយក៏មានគេតាក់តែងផងដែរ។ ប្រលោមលោកជាភាសាបរទេស ក៏មានច្រើនដែរ … Continue reading ហេតុអ្វីយើងគួរអានប្រលោមលោក?
ការប្រែប្រួលរបៀបរបបរស់នៅ និងទម្លាប់នៃការចែករំលែករបស់ប្រជាជនខ្មែរ
ដោយ ចៅ ស៊ិញ | ជាទូទៅ សៀវភៅ ក្រាំងគម្ពីរប្រវត្តិសាស្ត្រ គឺភាគច្រើនបំផុតនិយាយរៀបរាប់តែអំពីរជ្ជកាលនៃមហាក្សត្រសោយរាជ្យ ព្រឹត្តិការណ៍នានាកើតឡើងក្នុងគ្រួសាររាជវង្ស ការកសាងប្រាសាទ សំណង់សាសនា និងសង្គ្រាមជាមួយប្រទេសជិតខាង ។ អត្ថបទទាំងនោះ ខ្វះព័ត៌មាន និយាយតិចតួច ឬមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការពណ៌នាអំពីកម្រិតជីវភាព និងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជនសាមញ្ញ ជាអ្នកចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងដំណាក់កាលប្រវត្តិសាស្ត្រទាំងនោះផងទេ ។ អត្ថបទខាងក្រោមនេះ អាចជាការព្យាយាមបំពេញចន្លោះប្រហោងផ្នែកចំណេះដឹងនេះ និងសាកល្បងរៀបរាប់អំពីរបៀបរបបរស់នៅរបស់ប្រជាជនខ្មែរ និងការចែករំលែកជួយទុក្ខធុរៈគ្នាក្នុងសហគមន៍ ក្នុងអតីតកាលនិងបច្ចុប្បន្ន ប៉ុន្តែក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃការចេះចាំស្ដួចស្ដើង និងបទពិសោធន៍រស់នៅផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នកនិពន្ធប៉ុណ្ណោះ ហើយការសន្និដ្ឋាននានាគឺជាមតិអត្តនោម័តិ ដោយពុំបានផ្អែកលើលទ្ធផលនៃការសិក្សាឬអង្កេតបែបវិទ្យាសាស្ត្រឡើយ ។ ប្រទេសកម្ពុជាមានប្រវត្តិតាមការកត់ត្រាជាង ២០០០ឆ្នាំ មកហើយ ដែលនៅដំណាក់កាលខ្លះ មានឥទ្ធិពលគ្រប់គ្រងលើទឹកដីមួយផ្នែកធំនៃតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងមូល ។ ប្រជាជនដែលរស់នៅលើទឹកដីមួយនេះ ភាគច្រើនជាជនជាតិខ្មែរ ជនជាតិស្ថិតក្នុងអំបូរខ្មែរមន និងជនជាតិចំណូលស្រុកមួយចំនួនតូច ។ ស្រូវ និងត្រី គឺជាអាហារចម្បងរបស់ប្រជាជនទូទៅ ដែលអាចចាត់ទុកថាជាអំណោយពីធម្មជាតិ ។ ទន្លេមេគង្គហូរកាត់ចំកណ្ដាលប្រទេសកម្ពុជា និងបាននាំមកជាមួយនូវដីល្បប់មានជីជាតិអំណោយផលដល់ការធ្វើស្រែចម្ការ ។ ស្ទឹងទន្លេបឹងបួរក៏បានផ្ដល់នូវភោគផលត្រីដ៏សម្បូរបែប ។ ប្រសិនបើគ្មានចម្បាំងរាំងជល់ទេ ប្រជាជនអាចរស់នៅដោយស្ងប់សុខ មានម្ហូបអាហារគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងស្ថានភាពអំណោយផលពីធម្មជាតិមួយនេះ ។ ហេតុដូចនេះហើយ បានជា ប្រជាជនខ្មែរភាគច្រើន គឺរស់នៅតាមលក្ខណៈសាមញ្ញ លក្ខណៈជនបទ ចំណាយពេលភាគច្រើនតែទៅលើការងារធ្វើស្រែចម្ការទាំងប្រុសទាំងស្រី ចាប់តាំងពីសម័យអង្គរតរៀងមកដល់ប៉ុន្មានទសវត្សមុននេះ បើតាមការកត់ត្រារបស់លោក … Continue reading ការប្រែប្រួលរបៀបរបបរស់នៅ និងទម្លាប់នៃការចែករំលែករបស់ប្រជាជនខ្មែរ
Justice in the Context of the Extraordinary Chambers in the Court of Cambodia (ECCC)
Pre-Trial Chamber commenced hearing on Case 004/2 By Rattanak Ly | Justice is what people want in society. However, its meaning can be contested. Justice can be defined differently according different contexts, needs or interests. In some circumstances, justice of one group can clash with justice of another group. This essay discusses issues concerning justice … Continue reading Justice in the Context of the Extraordinary Chambers in the Court of Cambodia (ECCC)
ហូបបាយស្រូវខ្ចីមានប្រយោជន៍ឬទេ?
ដោយ ចៅ ស៊ិញ | លោកអ្នកអានត្រូវហើយ មិនច្រឡំទេ «ស្រូវខ្ចី» មិនមែន «ស្រូវថ្មី» ទេ ។ ជាទូទៅ ស្រូវទុំអាចប្រមូលផលបាននៅចន្លោះពី ៣០ ទៅ ៣៥ ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីចេញផ្កា ។ ការប្រមូលផលនៅចន្លោះពេលនេះនឹងទទួលបានផលក្នុងបរិមាណច្រើន បាត់បង់តិច និងទទួលបានគុណភាពបាយអង្ករសដែលគេនិយមជាទូទៅ ។ ប្រសិនបើប្រមូលផលមុន ឬក្រោយរយៈពេលនេះ នឹងទទួលបានផលតិចជាង ដែលបណ្ដាលមកពីស្រូវមិនទាន់ដាក់គ្រាប់ពេលលេញល្អ និង ស្រូវទុំញោសនាំឲ្យបាត់បង់ច្រើននៅពេលច្រូតកាត់ ហើយអង្ករបាក់ច្រើននៅពេលកិន ។ ប្រជាជននៅទ្វីបអាស៊ី មានទម្លាប់ច្រូតស្រូវខ្ចីឬស្រូវមិនទាន់ទុំដែរ ប៉ុន្តែមិនមែនដើម្បីយកមកដាំបាយបរិភោគទេ គឺយកមកធ្វើលាជ ដាល់អំបុក ធ្វើជាបង្អែម ឬចំណីចំណុកផ្សេងៗ ។ ចុះបើយើងយកអង្ករស្រូវខ្ចីមកដាំបាយបរិភោគយ៉ាងម៉េចដែរ ? មានប្រយោជន៍ឬទេ ? ក្នុងពេលកំពុងដាក់គ្រាប់បន្ទាប់ពីចេញផ្កា គ្រាប់ស្រូវខ្ចីមានពណ៌បៃតង ហើយវិវត្តប្រែពណ៌បន្តិចម្ដងៗទៅជាពណ៌គ្រាប់អង្ករនៅពេលទុំតាមប្រភេទពូជស្រូវនីមួយៗ (រូបទី១) ។ ក្នុងអំឡុងពេលស្រូវកំពុងដាក់គ្រាប់ សារធាតុរ៉ែ វីតាមីន និងសារធាតុចិញ្ចឹមមួយចំនួនមានបរិមាណកើនឡើង និងសារធាតុមួយចំនួនទៀត មានបរិមាណថយចុះ ទៅតាមអាយុកាលរបស់គ្រាប់ស្រូវ ។ ជាក់ស្ដែង បរិមាណប៉ូតាស្យ៉ូម កាល់ស្យ៉ូម និងវីតាមីនសេ គឺមានច្រើននៅពេលកំពុងដាក់គ្រាប់បើប្រៀបនឹងពេលស្រូវទុំ ។ ចាប់ពី ១៥ … Continue reading ហូបបាយស្រូវខ្ចីមានប្រយោជន៍ឬទេ?
កំណើនឥទ្ធិពលរបស់ចិន និងកាលានុវត្តភាពក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់កម្ពុជា
ដោយ ឈាត ស្រ៊ាង | សំណួរដ៏ស្រួចស្រាល់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះគឺថា តើត្រូវធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីទាញផលប្រយោជន៍ពីកំណើនឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ? វាហាក់ដូចជាគ្មានការសង្ស័យទេ ដែលប្រទេសចិនបានក្លាយជាម្ចាស់ជំនួយ និងជាវិនិយោគិនដ៏ធំបំផុតនៅប្រទេសកម្ពុជានាពេលនេះ ។ ការណ៍នេះសរឲ្យឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងតែពឹងអាស្រ័យលើប្រទេសចិនកាន់តែខ្លាំងឡើងសម្រាប់ហិរញ្ញប្បទានអភិវឌ្ឍន៍ ។ ជាលទ្ធផល ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងតែរំកិលខិតជិតទីក្រុងប៉េកាំង ទាំងវិស័យកាទូត និងនយោបាយ ។ សំណួរដែលគួរដេញដោលនៅពេលនេះ គឺមិនមែនពីមូលហេតុដែលបណ្ដាលឲ្យប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែជិតស្និទ្ធជាមួយទីក្រុងប៉េកាំងទេ ប៉ុន្តែគួរសួរថា តើកំណើនវិនិយោគទុនរបស់ចិននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានន័យយ៉ាងណាចំពោះនយោបាយនៅក្នុងស្រុកខ្មែរ ? អត្ថបទខាងក្រោមនឹងព្យាយាមបកស្រាយរកចម្លើយចំពោះសំណួរនេះ ។ ទាំងអស់គ្នាហាក់ទទួលស្គាល់ថាពិតជាមានកំណើនឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។ ឥទ្ធិពលទាំងនេះអាចមើលឃើញបានតាមរយៈការផ្លាស់ប្ដូរបរិស្ថានសំណង់នៅតាមបណ្ដាទីក្រុងនៅទូទាំងប្រទេស ជាពិសេស នៅរាជធានីភ្នំពេញ ក្រុងព្រះសីហនុ និងខេត្តកោះកុង ។ សូម្បីនៅតំបន់ជនបទក៏មិនអាចជះផុតពីការតាមប្រមាញ់រកផលកម្រៃរបស់ចិនផងដែរ ។ បណ្ដាញជំនួញរបស់ចិនមានភាពសកម្មនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទាញយកផលប្រយោជន៍ពីរបបដីសម្បទាន ដែលមានទំហំ១ភាគ៣នៃផ្ទៃដីសម្បទានសរុបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។ ក្រៅពីនេះ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូន ជាពិសេសផ្លូវថ្នល់ ត្រូវបានកែលម្អ និងសាងសង់ថ្មីដោយថវិកានិងបច្ចេកវិទ្យារបស់ចិនផងដែរ ។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទាំងនេះក៏បង្ហាញឲ្យឃើញផងដែរពីចំណាប់អារម្មណ៍ក្នុងការចូលមកបណ្ដាក់ទុនរកស៊ីកាន់តែកើនឡើងពីសំណាក់សហគ្រាសនានារបស់ចិន ។ ការបណ្ដាក់ទុនក្រោយនេះ គឺបន្ថែមពីលើឧស្សាហកម្មមានស្រាប់ ដូចជា ស្បែកជើង និងសម្លៀកបំពាក់ ដែលជំរុញឲ្យកម្ពុជាកើតមានអភូតហេតុកំណើនសេដ្ឋកិច្ច បន្ទាប់ពីការបញ្ចប់ទៅនូវសង្គ្រាមស៊ីវិល ។ អ្នកវិយោគទុនចិនបានចូលមកបណ្ដាក់ទុកក្នុងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរនិងសម្លៀកបំពាក់តាំងពីដើមរៀងមក គឺចាប់តាំងពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងអនុគ្រោះពន្ធពីសហរដ្ឋអាមេរិកនៅទសវត្សឆ្នាំ៩០ និងបន្ទាប់មកទៀតពីសហភាពអឺរ៉ុប ។ ក្រៅពីនេះ អ្នកជំនួញចិនបានបណ្ដាក់ទុកនៅលើវិស័យជាច្រើនផ្សេងទៀត ។ ការចូលមកបណ្ដាក់ទុនរបស់ចិន មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន គ្មានបញ្ហាកើតឡើងនោះទេ ។ ជាក់ស្ដែង ក្នុងនាមជាវិនិយោគិនដ៏ចម្បងផ្នែកវារីអគ្គិសនី ប្រទេសចិនត្រូវបានចោទប្រកាន់ថា មិនបានគិតគូរអំពីសុខទុក្ខរបស់អ្នកក្រីក្រ … Continue reading កំណើនឥទ្ធិពលរបស់ចិន និងកាលានុវត្តភាពក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់កម្ពុជា